Ciske de Rat

Samenvatting

Sociaal drama rond een straatjongen die in een vlaag van woede zijn moeder doodt.

Verfilming van de eerste twee delen van Piet Bakkers beroemde romantrilogie over het Amsterdamse straatschoffie Ciske Vrijmoet, wiens vader op zee zit en wiens hardvochtige moeder niet naar hem omkijkt. De enigen die zich over het jongetje ontfermen zijn Ciskes schoolmeester Bruis en de nieuwe vriendin van zijn vader, tante Jans. Wanneer Ciske in een woedeaanval een mes naar zijn moeder gooit en haar doodt, wordt hij naar een jeugdinrichting gestuurd. Zijn leven lijkt definitief ontwricht.

Na de première in oktober 1955 kreeg de film overwegend positieve recensies. Vooral het naturel acteren van Kees Brusse (meester Bruis) en de jonge Dick van der Velde (Ciske) werd geprezen. Bijna tweeënhalf miljoen bezoekers kwamen af op de belevenissen van het Amsterdamse brutaaltje met het gouden hart. In september 1955 - nog voor de Nederlandse première - won Ciske de rat een Zilveren Leeuw (beste regie) op het filmfestival van Venetië. De film werd verkocht aan 32 landen.

Van Ciske de Rat werd gelijktijdig een Duitstalige versie vervaardigd: Ciske, ein Kind braucht Liebe, met Duitse acteurs rond hoofdrolspelers Kees Brusse en Dick van der Velde, wier teksten werden nagesynchroniseerd.

De regisseur van Ciske de rat was Wolfgang Staudte. Deze had zijn sporen verdiend in de Duitse filmindustrie van de jaren dertig. Omdat hij als regisseur werkzaam was in de communistische Duitse Democratische Republiek (DDR), gold hij als controversieel: West-Duitse producenten durfden niet meer met hem te werken. Het succes van Ciske effende de weg voor Staudtes latere carrière.