Mariken van Nieumeghen

Samenvatting

De Utrechtse autodidact Jos Stelling werkte ruim twee jaar aan de verfilming van het Middelnederlandse mirakelspel Mariken van Nieumeghen. Aan de film, die voor een groot deel werd gedraaid in het Betuwse stadje Buren, werkten achthonderd amateur-acteurs en figuranten mee.

De opnamen resulteerden in zes uur film die door Stelling werd gemonteerd tot een ongemakkelijk drama van drie uur. Vervolgens ontfermde producent Rob du Mée zich erover. Jan Bosdriesz werd aan het werk gezet en monteerde een nieuwe versie van twee uur. Mies Bouhuys leverde nieuwe dialogen.

Het mirakelspel over de jonge vrouw Mariken die zeven jaar samenleeft met de duivel Moenen was het fundament van een met seks en geweld doordrenkte 'reportage van de middeleeuwen', waarvan de rauwe beelden de critici overrompelden. In de recensies dook vaak de naam Pasolini op en Mariken haalde de competitie van Cannes.

Meer greep op de vorm en op de thema's dood, leven, deugd en zonde demonstreerde de cineast een jaar later met het nauw verwante Elckerlyc. Maar de kritieken waren lauwer, de verrassing was eraf.