Mira of de teleurgang van de Waterhoek

Samenvatting

Om de honderdste verjaardag te vieren van Stijn Streuvels, kregen de Nederlandse regisseur Fons Rademakers en auteur Hugo Claus de opdracht een werk van Streuvels te verfilmen. Rademakers en Claus hadden al eerder samengewerkt voor Dorp aan de rivier (1958) en Het mes (1961). Hun keuze viel op De teleurgang van de Waterhoek, een roman uit 1927 die klerikaal België tegen de borst had gestoten wegens zijn seksuele ondertoon, en die nooit zijn verdiende waardering kreeg. Een eerste ontwerp voor de film kreeg Streuvels nog te zien, maar in augustus 1969 overleed hij op 98-jarige leeftijd.

De Waterhoek is een gehucht aan de Schelde dat zijn rust dreigt te verliezen wanneer van hogerhand wordt besloten een brug over de rivier te bouwen. De meeste dorpelingen verzetten zich, terwijl sommigen brood zien in deze modernisering. Tussen beide kampen schippert de sensuele Mira, die aanhoudt met alles wat een broek draagt, onder wie haar eigen oom, zoon van de leider van het verzet tegen de bruggenbouw. Uiteindelijk trouwt ze met de ingenieur-bouwer van de brug.

Twee thema's zitten in boek en film in elkaar verweven: enerzijds de vooruitgang en de modernisering die een wig drijven in een bekrompen dorpsgemeenschap, anderzijds het seksuele thema dat permissiviteit (Mira) en katholiek conservatisme (ingenieur Maurice) tegenover elkaar plaatst en tenslotte vermengt. En het is wellicht om dit laatste thema dat de film stormliep: de promotiecampagne zoomde in op de meer pikante scènes van Mira, aangezet door de tijdsgeest (begin jaren zeventig) die smeekte om onderwerpen die vrije liefde en non-conformisme predikten.