Richard Oswald

biografie

Richard Oswald was een Oostenrijkse filmregisseur. Hij kreeg zijn opleiding aan de Weense toneelschool en werkte aanvankelijk als regisseur in het theater. In 1914 regisseerde hij zijn eerste film, Das eiserene Kreuz, voor de Duitse maatschappij PAGU – het begin van een lange carrière als speelfilmregisseur. Oswald was tevens actief als scenarioschrijver en richtte in 1916 zijn eigen productiemaatschappij op, Richard-Oswald-Film-Gesellschaft.

Oswald maakt eind jaren tien van de vorige eeuw naam als regisseur van ‘Aufklärungsfilms’, in samenwerking met de Duitse seksuoloog Magnus Hirschfeld. De meest spraakmakende van deze films was Anders als die Andern (1919), over homoseksualiteit. In de jaren twintig en begin jaren dertig produceerde en regisseerde Oswald een groot aantal films, zowel voor zijn eigen maatschappij (die in 1926 failliet ging) als voor de door Oswald en Heinrich Nebenzahl opgerichte maatschappij Nero Film.

Oswald was een van de eerste regisseurs die vanwege het opkomende antisemitisme uit Duitsland vluchtte. Na kort oponthoud in een aantal Europese landen kwam hij uiteindelijk in 1938 in de Verenigde Staten aan, waar hij een aantal jaren als regisseur en (televisie-)producent actief was. Oswald stierf in 1963 in Düsseldorf tijdens een bezoek aan West-Duitsland.

In 1934 regisseerde Oswald in Nederland de film Bleeke Bet. Hij was een van de vele uit Duitsland gevluchte regisseurs, producenten en technici die gedurende de jaren dertig voor korte of langere tijd in de Nederlandse speelfilmindustrie werkten.

Zijn medewerking aan Bleeke Bet leidde uiteindelijk nog tot de nodige commotie. Oswald vond dat assistent-regisseur Alex Benno te veel eer opeiste voor de film, waarop Benno antwoordde dat hij niet onder de indruk was van Oswalds regiekwaliteiten. Benno vroeg zich hardop af of iemand die slechts voor korte tijd in Nederland was, wel genoeg inzicht in de Hollandse aard kon krijgen om een goede Nederlandse speelfilm te maken.