Adolphe Burdet

biografie

Adolphe Burdet staat bekend als de eerste Nederlandse vogelfilmer. Tussen 1910 en 1940 legde hij een imposant beeldarchief van de Nederlandse vogelwereld aan, dat uit stereofoto's en films bestond. Een groot deel daarvan is helaas verloren gegaan. Burdet maakte in totaal ongeveer vijfenzestig films. Zijn meest besproken film is De Koekoek (circa 1918) , waarin hij laat zien hoe een koekoeksjong de eieren van zijn pleegmoeder het nest uit gooit. Burdet, van oorsprong Zwitser, werd geboren in Ste Croix in de Jura.

Hij studeerde klassieke talen en was enige tijd docent aan een Amerikaanse zendingsschool in Egypte. Daar begon zijn belangstelling voor vogels, onder meer toen hij observeerde hoe wouwen het vuil van de straten oppikten. Na een verblijf in Londen vertrok hij begin twintigste eeuw naar Nederland om les te geven aan de dochters van de familie Van der Vliet. Deze welgestelde familie had onder meer Elswout en de Kennemerduinen in haar bezit. Burdet trouwde met één van de dochters Van der Vliet, waarna hij de rest van zijn leven in Nederland bleef wonen.

Samen met zijn vrouw begon hij zich bezig te houden met natuurfotografie en -film. Burdets hobby begon met stereofotografie. In 1914 verscheen zijn fotoreeks 'Vogels in 't wild', ten behoeve van de Nederlandse Vereniging voor Natuurmonumenten en de Vogelbescherming. Naar eigen zeggen maakte hij de overstap naar film toen hij in 1914 van trucage werd beschuldigd door een bekende Franse vogelkenner. Volgens de Fransman zou hij hebben geknoeid met een foto van een koekoeksjong. Om zijn gelijk te bewijzen filmde Burdet vier jaar lang het nestgedrag van de koekoek. Hij liet de vogels aan het geluid van de camera wennen door een apparaatje dat dit geluid nabootste een paar dagen voor de opnamen in een schuiltent te plaatsen.

Zijn film De Koekoek werd later door regisseur en producent J.C. Mol van Multifilm opgenomen in de filmserie Wetenschap en film en Wonderen der Natuur.  Burdet werkte nooit commercieel, maar stelde zijn werk in dienst van onderwijs en natuurbescherming. Hij raakte goed bevriend met onderwijzer en bioloog Jac. P. Thijsse, met wie hij voor Natuurmonumenten de wervingsfilms De eerste Nederlandse vogelfilm, De fuut en de koet en Met de filmcamera door de vogelwereld maakte. Bij deze films verzorgde Thijsse het commentaar. Een jaar na Burdets dood in 1940 maakte regisseur Nol Binsbergen met bij Multifilm bewaard materiaal van Burdet nog de film Vogelleven in Holland. Deze werd onder meer in de Amsterdamse bioscoop De Uitkijk vertoond.