Spiegel van Nederland

Iedereen kent nog wel het bioscoopjournaal van Polygoon dat van het begin van de jaren twintig van de vorige eeuw tot 1987 in de Nederlandse bioscopen werd vertoond. Maar er hebben meer bioscoopjournaals bestaan. Al vanaf de vroege jaren tien bracht het Nederlands filiaal van het Franse Pathé Frères een journaal in roulatie. In de jaren dertig waren Profilti en Orion geduchte concurrenten van Polygoon.

alleenrecht bij Polygoon

Na de Tweede Wereldoorlog had het inmiddels met Profilti gefuseerde Polygoon het alleenrecht op bioscoopjournaals. Ze produceerden het populaire Neerlands Nieuws en het in veel kleinere oplage gedistribueerde Nederland in klank en beeld.

1958: een nieuw journaal

Tot er een tweede journaal kwam: Spiegel van Nederland. In het najaar van 1957 gaf de almachtige Nederlandse Bioscoopbond (NBB) toestemming aan Haghe Film en Triofilm om met een eigen journaal te komen. Het idee was dat concurrentie voor Polygoon een goede zaak zou zijn en de huurprijs van de journaals zou verlagen. Dit laatste bleek ook het geval te zijn; de huurprijs voor het wekelijkse bioscoopjournaal ging met 20% omlaag. In januari 1958 ging het nieuwe journaal de bioscopen in.

onderscheidend?

Spiegel van Nederland moest geen replica worden van Neerlands Nieuws. “Het zal niet makkelijk zijn een beter filmjournaal te maken dan Polygoon-Profilti doet. Hun journaal is uitstekend. Wij gaan de zaak echter anders opzetten." Aldus directeur van Haghe Film Wiebe Mullens in een artikel in De Telegraaf van 28 november 1957.

Spiegel van Nederland moest zich vooral gaan richten op het nieuws dat voor de mensen belangrijk was, op dat wat onder het volk leefde. Op die manier moest het zich onderscheiden van de bestaande journaals. Dit was natuurlijk een mooie ambitie, maar in praktijk was dat lastig: beide journaals wilden zo neutraal en zo koningsgezind mogelijk zijn.

niet rendabel

Het nieuwe journaal werd aanvankelijk in een beperkt aantal bioscopen vertoond. Dit aantal groeide wel, maar het lukte niet om het journaal rendabel te maken. In maart 1960 werd dan ook in overleg met Polygoon besloten te stoppen met de productie. Vanaf dat moment was Polygoon weer de enige producent van het Nederlands bioscoopjournaal met zowel Neerlands Nieuws als Nederland in klank en beeld.

Een klein deel van de medewerkers aan Spiegel van Nederland maakte de overstap naar Polygoon, maar het grootste deel bleef in dienst van Haghe Film.

het doek valt

Het laatste journaal verscheen in april 1960 met opnamen van de paasdrukte, een zweefvliegwedstrijd bij Arnhem, de opening van het zeilseizoen en een bloemenbal. Het zijn fraaie beelden van weinigzeggende onderwerpen die vooral een beeld tonen van een land in wederopbouw, groeiende welvaart en een stabiele maatschappij. Beelden die weinig verschillen van die uit de Polygoonjournaals. Voor de echte actualiteit zorgde het journaal op de televisie.

gerelateerde pagina's

Journaalrivalen

De naam Polygoon wordt vaak gezien als synoniem voor het Nederlandse bioscoopjournaal.

Nederlands(ch)e Bioscoopbond

De Nederlands(ch)e Bioscoopbond (NBB) - officieel opgericht op 18 juli 1921 - heeft decennia lang het reilen en zeilen in de Nederlandse filmwereld bepaald.

Nederlandse bioscoopjournaals

De eerste Nederlandse producent die op reguliere basis een journaal uitbracht was Kinematograaf Pathé Frères.